vrijdag 26 november 2010

Rijstoogst 2010 Evaluatie

Naar aanleiding van de opmerkingen/vragen in de vorige post een beetje meer over onze ervaring met het machinaal oogsten.
Laat me eerst een overzichtje maken van de verschillende bewerkingen bij de manuele en machinale oogst.

Bij manuele oogst krijg je eerst het snijden van de rijst, kiao khao.
Met een sikkel snijd men een handvol rijstsplanten en legt deze voorzichtig op de grond. Deze rijst die zodoende netjes in banen ligt krijgt enkele dagen de tijd om te drogen.
Volgende bewerking, als voorbereiding op de volgende stappen,  is het binden van de rijst in bussels, mat khao.
Daarna worden de bussels verzameld op een centrale plaats. De laatste jaren gebruikt men hiervoor meer en meer een "kwai lek" met aanhangwagen daar waar vroeger de bussels op een lange stok gespied werden en als een soort juk gedragen.
Nu is het tijd om de dorsmachine te laten komen en de opgezakte rijst naar de schuur te transporteren.
Gezien het onmogelijk is om alles zelf te doen worden bij alle bewerkingen loonwerkers ingezet de dorsmachine laat zich betalen met rijst a rato van 5 tot 6 procent van de opbrengst.
De 300 Baht die Videomaster als dagloon noemt is voor onze omgeving (bij mijn weten) nog niet gevraagd, wat ik hoor is 200 Baht per dag maar ook 100 Baht per 3 uur.
Je moet deze mensen ook van eten en drank voorzien en hier worden ze op dat gebied steeds veeleisender.
Familieleden die komen helpen verwachten/krijgen als bonus dan vaak ook nog een zak rijst en ik hoor dezer dagen dat een goed gevulde zak nieuwe kleefrijst toch zo'n 400 Baht waard is.

Zoals bleek uit de vorige berichten is er bij machinale oogst ook nog extra werk en dus ook extra kosten.
De beide machines die we gebruikten vragen 600 Baht/Rai als de rijst staat en 800 Baht/Rai als hij plat ligt.
Bij de eerste machine is een extra kost dat de zakken rijst van het veld naar een voertuig moeten gedragen worden, het transport naar huis gebeurde gratis met de wagen die de machine vervoert.
Bij de tweede machine betaal je 50 Baht extra per volle silo die van op het veld naar een voertuig moet gebracht worden en betaal je ook voor de pick-up die je inzet en de hulp bij het lossen.

Het uitspreiden en af en toe keren van de machinaal geoogste rijst om te drogen kan je wel zelf, bij het opnieuw in zakken scheppen en het opstapelen in de schuur is een handje hulp welkom wat dan ook weer kost.

Van het rijstveld "Phu Katae" dat een goede 4 Rai groot is hadden we 66 zakken droge rijst uit de 81 onmiddellijk na de oogst.
Van het rijstveld "lang ban" haalden we gedroogd 5 zakken kleefrijst en 55 zakken gewone rijst.
We kunnen beide oogsten als goed en boven het gemiddelde beschouwen. De totale opbrengst (aan rijst) lag dit jaar ongeveer 13% hoger dan vorig jaar en dat is met het experimenteren en het vele pompen toch wel goed nieuws.
Ik heb in 2009 en 2010 redelijk goed de kosten genoteerd en stel vast dat machinaal oogsten afgerond zo'n 40% goedkoper uitvalt dan met de hand oogsten.
Eerlijkheidhalve moet ik er wel aan toevoegen dat het rijstveld beneden vorig jaar nagenoeg helemaal plat lag en we dit jaar slechts 1 rai aan het verhoogde tarief dienden te betalen maar zo'n groot verschil gaat dit in de verhouding niet uitmaken.

Toch zijn de totale kosten gemaakt in 2010 nagenoeg gelijk aan die van 2009 en dat komt hoofdzakelijk door het aanvoeren van enkele wagens goede grond op Phu Katae, het vele pompen lang ban maar ook de aankoop van nieuwe zakken en nieuw gaas om de rijst op te drogen.
Hoe de totale kosten zich verhouden tot de opbrengst in geld gaan we pas volgend jaar uitmaken.
Als we dan rijst gaan verkopen kennen we de waarde en eens we rijst gaan pellen om zelf te eten kunnen we ook een raming maken van die waarde, als het goed is kom ik dus in 2011 nog eens terug op de oogst 2010.

woensdag 24 november 2010

Rijstoogst 2010 Update half november

We zijn inderdaad bijna eind november maar "de feiten" dateren van half november.

Ook tijdens onze korte vakantie in Pattaya en omstreken, later meer hierover, hielden we contact met het thuisfront en vernamen dat de rijst "lang ban" oogstklaar was.
We contacteerden de oogstmachine en kwamen in een "que" van enkele dagen terecht.
Toen we weer thuis waren vernamen we dat door omstandigheden het wachten nog enkele dagen langer zou duren. Gezien de rijst er echt klaar voor was en zich alsmaar meer "neerlegde" besloten we de tweede machine die hier in het dorp beschikbaar is op te trommelen.
Dit gebeurde op 13 november en er zou nog dezelfde dag in de late namiddag even snel de iets minder dan 3 rai geoogst worden, het draaide ietsjes anders uit zou blijken.
























Het oogsten verloopt met deze machine zoals met deze die we de eerste keer gebruikten, het grote verschil zit hem in het lozen van de rijst uit de silo.
Vorige keer ging de inhoud van de silo in zakken, deze machine kan via een transportschroef in zakken (maar da's niet echt de bedoeling) gewoon op de grond of in een of ander voertuig storten.


























Het eerste vak van dit veld is kleefrijst en die gaat in zakken, de rest is gewone rijst en vervoeren we met een Pick-up.


























Dat een deel van de rijst plat ligt bemoeilijkt het oogsten danig wat in het filmpje veel beter te merken is dan op de foto. Het is dan ook logisch dat de prijs hiervoor zo'n 30% hoger komt te liggen.


























De machine begon te werken omstreeks kwart over vijf wat wel heel late namiddag en minder dan een uur voor het invallen van de duisternis was.
Vanwege de moeilijkheidsgraad en een klein technisch probleem liep het werk toch uit tot half tien.


























Het oogsten in het duister had ook voor gevolg dat 's anderendaags met de hand nog flink wat achtergebleven rijst moest gesneden worden.


























Bij dit alles leerden we dat ook deze machine efficiĆ«nt inzetbaar is, zeker hier beneden, maar dat we er absoluut moeten voor zorgen steeds in daglicht te oogsten.



maandag 1 november 2010

Rijstoogst 2010 Update eind oktober

Donderdag beslisten we, hals over kop, om de rijst op Phu Katae te oogsten.
Mijn zus is op bezoek wat maakt dat er uitstappen gepland zijn en gezien de rijst er klaar voor was zou langer uitstellen van de oogst enkel maar risico inhouden.
De oogstmachine kwam rond de middag vrij en er werden tegen die tijd nog enkele mensen opgetrommeld om een handje toe te steken.
Omstreeks 13u00 duikelde de machine, onder internationale belangstelling, het veld in.




Het werk verliep erg vlot en door het regelmatig verplaatsen van de vrachtwagen moesten de volle zakken over een zo kort mogelijke afstand gedragen worden.































Uiteindelijk worden 81 zakken "natte" (bij manueel oogsten droogt de rijst enkele dagen op het veld alvorens gedorst te worden) thuis afgeleverd.



























Gedurende de volgende drie tot vier dagen droogt de rijst hier voor en achter het huis en bij Hay en Nong op de oprit.






























Bij het ter perse gaan is nog niet alle rijst droog en kunnen we dus nog niet inschatten hoeveel de opbrengst "droge" rijst zal zijn maar we schatten (hopen) ergens tussen de 60 en 65 zakken uit te komen.
Meer hierover binnen enkele weken bij de oogst van het rijstveld hier beneden.