zondag 6 maart 2011

Deel 2 - Geluid

Tijdens de “research” voor deze post toch maar beslist geluid en beeld afzonderlijk te behandelen, radio en geluiddragers leveren meer herinneringen op dan verwacht. Ik heb sinds ik aan deze serie begon zoveel flashbacks dat ik voortdurend op zoek moet naar zaken die ik me herinner maar waarbij ik niet dadelijk op de juiste benaming of titel kom, ‘t is tijdrovend maar interessant en plezant.


Radio

Van bij de grootouders aan moederskant herinner ik me, erg vaag, een radio die er ongeveer zo moet uitgezien hebben. Ik herinner me vooral dat “de vava” luisterde naar de “Inlichtingen voor de duivenliefhebbers”


Bron

Van thuis herinner ik me, veel duidelijker, een radio die er ongeveer als deze uitzag.


Bron

De grootouders aan vaderskant woonden in Borgerhout, stadsrand van Antwerpen, en ze hadden radiodistributie en dat werkte via een toestel dat er ongeveer als dit uitzag.


Bron

Ze beschikten slechts over enkele kanalen maar waar "de bomma en den bompa" naar luisterden kan ik me niet meer voor de geest halen.


Van de programma’s waarnaar, in mijn jonge jeugd, thuis geluisterd werd herinner ik me de luister- of hoorspelen maar ook het zaterdagse radiocabaret “Kop en Staart”. De (dagelijkse) radiokroniek “De Peperbus” met Romain Deconinck en ook het soldatenhalfuurtje hebben hun plaats in mijn geheugen.
In verband met de hoorspelen zijn de recent overleden Jef Burm en in verband met Kop en Staart  Will Ferdy  zeker het vermelden waard.
Later werden de muziekprogramma’s en hitparades belangrijker en ook aan piratenzenders als Veronicade vergeten maar in de reacties onder de aandacht gebrachte Radio Mi Amigo en Radio Caroline behoud ik goede herinneringen.

Radio is steeds een belangrijke plaats blijven innemen en je kan rustig stellen dat hij van het ontwaken tot het slapengaan (of TV kijken) aanwezig was en is.
Ook tijdens het werk speelde de radio steeds op de achtergrond. Daar, maar ook thuis en in de auto, evolueerden we, collega’s onder elkaar, van BRT en de “gewestelijke zenders” over Studio Brussel naar Donna en Q-Music
Naar Q-Music luister ik hier in Thailand zoals elders beschreven via het internet maar nu browser onafhankelijk via de Google Desktop sidebar.

Ik denk dat het vermelden van een aantal coryfeeën uit mijn herinneringen aan de radio hier zeker op zijn plaats is.

Joost den Draaijer en Rob Out van Veronica (de zeezender) en Ton Schipper is mijn enige vage herinnering bij Radio Mi Amigo

Ik noem enkele
BRT coryfeeën in één adem namelijk Jos Ghysen, Lutgart Simoens en Armand Pien
Al was Armand Pien ook bekend als TV weerman zijn weerpraatjes bij Lutgart Simoens waren erg populair. Nog enkele bekende BRT namen die door mijn geheugen flitsen zijn muzieksamensteller Etienne Smet en de samenstellers - presentatoren Michel Follet en Guy De Pré
Walter Capiau is ook, en misschien wel vooral, gekend van TV maar zijn BRT radioprogramma “Capriolen” is wat ik me van hem herinner.

Van bij
Donna herinner ik me de vooral eerder genoemde Michel Follet en Leen Demaré

Uit de Studio Brussel tijd is het de naam Jan Hautekiet die bleef hangen.

Erwin Deckers en Sven Ornelis presenteerden bij Donna reeds het programma “Deckers en Ornelis” maar maakten samen een overstap naar Q-Music om daar onder dezelfde naam verder te gaan.
Erwin Deckers promoveerde en het programma noemt nu “Ornelis en
Rogiers"


Ik denk niet dat Phan in haar jeugd veel radio luisterde maar toen ze in België in de serres (kassen) van een tomatenteler ging werken kreeg ze dag in dag uit radio Donna te horen.
Ze pikte daar veel muziek op en stak daarvan, en van de jingles, zelfs wat van de Nederlandse taal op.

Sinds een aantal jaren zijn er hier in de omgeving een (behoorlijk) aantal lokale radio’s actief, op het eerste zicht lijken ze allemaal wel een beetje op elkaar.
Als ik in Wikipedia over radio in Thailand lees horen deze zenders in geen van de genoemde categorieën thuis en ik vermoed dan ook dat ze in de grijze zone opereren. Toch heb ik de indruk dat sommige soms (automatisch) terugkoppelen naar een officiële zender om de Nationale Hymne (08u00 en 18u00) en korte nieuwsberichten uit te zenden, dit is echter slechts een vermoeden.
Een tijdje luisterden we naar Non Sila Radio (klinkt als Non Sila Ladiooo) en die zitten hier vlak in de buurt.
Als ik het goed begrijp zijn het de dj’s die bij de lokale middenstand (tot in Phon Phisai) sponsering zoeken in ruil voor het uitzenden van reclameboodschappen.
Er werken slechts twee dj’s en vooral de vrouwelijke heeft een “ietwat irritante” stijl van presenteren.
Toch is het station hier erg populair en je ziet overal van die goedkope transistorradio”s, ook bij het werk op het land en in de landbouwmachines.
Wij luisteren, al geruime tijd, naar Scorpion Radio (klinkt als Scopion Ladio, met korte “o” in dit geval) en die zitten in Nong Khai op FM kaosiphok chut chet ha (FM 96.75)
Ook dit station heeft een beperkt aantal dj’s maar vooral merkelijk minder reclame. Als er geen dj beschikbaar is, en dat komt regelmatig voor, zenden ze non-stop muziek uit enkel af en toe onderbroken voor reclame.
Bij dit station stellen de dj’s hun playlist samen aan de hand van telefonisch verkregen verzoeken.
Nong Khai heeft voor deze verzoeken duidelijk een ruim aantal geïnteresseerden toch herken je vaak dezelfde stemmen aan de telefoon. Het gaat er tijdens die telefoongesprekjes heel familiair en vrolijk, typisch Thais, aan toe, een voorbeeldje.

Ik had tijdens de bouw voorzieningen getroffen om muziek van de computer achteraan op de veranda te krijgen. Een aantal zaken uit een catalogus heb ik nog steeds niet kunnen vinden zodat dit nog steeds niet werkt. Nu heb ik daar steeds minder een probleem mee omdat ik me ook erg goed aan Scorpion Radio gewend heb.

Een ontvanger als deze


Bron

gebruiken we en dat is een toestel dat ik tussen de twintig en vijfentwintig jaar geleden kocht om tijdens mijn kampeerreizen in Europa via de SW naar de wereldomroep te kunnen luisteren.
Ook op skivakantie in Oostenrijk ging het ding meerdere keren mee en daar was ik een absolute fan van Ö3
Ik weet zeker dat één van mijn lezers dit toestel zal herkennen. We kochten destijds ieder zo’n toestel, aan een nogal stevige prijs, en ik weet dat het ook bij hem nog in gebruik is.


PA system

Om in Thailand te blijven en om het kind een naam te geven PA system
Iedereen die ooit het Thaise platteland en zeker Isan, bezocht is luidsprekers als op deze foto beslist tegengekomen.



Via dit systeem houd de phu yai ban, de village chief of dorpshoofd dus, de burgers op de hoogte van de gang van zaken in zijn dorp (of wijk), van op handen zijnde gebeurtenissen of activiteiten, van beslissingen genomen op de hogere niveaus, ...
Belgische gasten hebben zich hier al vaak geërgerd aan die toespraken, voorafgegaan door een herkenningsmuziekje om de aandacht te trekken, van de phu yai ban en dat niet vanwege de inhoud maar vooral vanwege het vroege (half zes - zes uur is geen uitzondering) tijdstip.
Ik heb echter de indruk dat er een tendens is om de mededelingen in de late namiddag en vroege avond te doen maar het kan eigenlijk de ganse dag door.
Zoals je op de foto ziet wonen de phu yai soms dicht bij elkaar zodat burgers vaak twee keer ongeveer dezelfde informatie te verwerken krijgen.
Wijzelf hebben vaak moeite om de informatie van moo 4 te ontvangen maar horen meestal de andere dorpen luid en klaar. Hoe dan ook het systeem werkt wel temeer daar de informatie toch verder in de buurt of op de markt besproken wordt.
Even terzijde. Via de mast in de achtergrond hadden we, de eerste jaren dat ik hier kwam, de enige telefoon in het dorp (ik veronderstel dat het om iets als radiotelefonie moet gaan) maar laat me daar later op terugkomen.


Tefifon

Ik zou het ook over andere geluiddragers hebben en de Tefifon is de eerste die ik me herinner.
Ik onthield eigenlijk vooral het beeld, weet nog dat er een beperkt aanbod aan cassettes was maar kan me niet meer inbeelden welke muziek onze pa hierop beluisterde.


Bron


Platenspeler

Een
bandopnemer of cassetterecorder hebben we thuis nooit gehad als ik het me goed herinner.

Waar ik wel herinneringen aan heb is een platenspeler en nu we het erover hebben bij de grootouders aan vaders kant stond ook een grammofoon met een pak 78 toeren platen.


Bron

Onze pa had meerdere platen van James Last en die was toevallig dezer dagen nog in het nieuws in België.

Zijn absolute favoriet was echter “Tanze mit mir in den Morgen” van Malando en dit vond ik op YouTube.


Mijn zus maakte me attent op een verzameling singeltjes bekomen door het inruilen van punten op de zakken van het Expo Brood
Ik vond een foto van zo’n singeltje en ben nagenoeg zeker dat we het in onze verzameling hadden
.

Bron


Toen ik alleen ging wonen kocht ik een muziekinstallatie met platenspeler. Een grote verzameling platen had ik nooit en de platendraaier is ook nooit intensief gebruikt. Ik was en bleef een radioliefhebber maar wenste me soms toch enkele van die LP’s, zij het in een ander formaat (MP3), ter beschikking te hebben.

Een aantal artiesten/titels waar ik graag aan terugdenk zijn:
Rocco Granata met Marina, Paul Anka’s 21 Golden Hits, Elvis Presley met Are you lonesome tonight, Adamo met Tombe la neige, “de” Ferre Grignard met Ring, Ring, I've Got To Sing, Trini Lopez met If I had a hammer, Jimi Hendrix met Hey Joe, Pink Floyd met The Wall, Deep Purple met Child in Time en natuurlijk The Beatles met Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band en The Rolling Stones met (I Can't Get No) Satisfaction

Woodstock was een festival dat ook in een verzamelelpee resulteerde met nummers van een aantal eerder genoemde artiesten maar ook Santana, Joe Cocker, The Who, ...

Peter legt in de reacties terecht de link naar de Thaise muziek.
Ik moet als inwoner van Isan zeker
 Mor Lam maar ook Luk Thung vermelden.
Bekende en populaire namen in de Thaise muziek zijn Takatan Chonrada - Tai Oratai - Da Endorphine - Tik Shiro - Bird Thongchai - Sek Loso en Carabao om er natuurlijk maar enkele te noemen.




8 Track

In mijn eerste auto, vroege jaren zeventig, zat geen radio maar ik kocht een 8 track speler.


Bron

Het was een beetje als met de Tefifon, het aanbod aan cassettes was beperkt maar ik deed het er mee.


Mini stereoketen

Toen Phan naar België kwam kocht ik een mini stereoketen met cassettedeck en cd wisselaar.
De cassettedeck was belangrijk omdat ze een grote hoeveelheid cassettes met muziek maar ook met sermoenen van bekende monniken meebracht.
Ikzelf kocht in die tijd een aantal cd’s maar net als met platen nooit veel, de radio weet je wel.
Phan had in die tijd ook een Walkman die ze af en toe mee naar het werk nam om afwisseling met Donna te hebben. Toen we ook Thaise muziek op cd begonnen te kopen werd de Walkman een Discman


MP3

De evolutie naar
MP3 kwam er mede door intensiever computergebruik.

Het rippen van cd’s naar MP3 en daarna een keuze uit meerdere cd’s terug op cd branden voor gebruik in de Discman was een eerste stap.
Bij de verhuis naar Thailand ripte ik al mijn cd’s en de originelen zijn nog steeds in België.
Ikzelf kocht destijds in België een MP3 speler waarop ik af en toe een andere keuzelijst plaatste. Deze speler gaf onlangs de geest, niet het speler gedeelte maar de behuizing in één of andere kunststof begon te ontbinden tot een kleverige massa.
Voor Phan kochten we hier een MP3 speler. Ik vermoed dat het relatief grote scherm er oorzaak van is dat de batterij voor een lange reis onvoldoende is.

Sinds we hier wonen moet ik een paar keer per jaar muziek uit cd’s rippen, muziek uit Karaoke VCD’s halen, de nummers verknippen en samenplakken tot er een doorlopend nummer van ongeveer 15 minuten ontstaat waarop de dames dan gaan aerobicen.
Rippen kan met Windows Mediaspeler, Audacity gebruik ik om te knippen en te plakken, en VirtualDub om audio uit een videobestand te lichten.
Spijtig genoeg gebruiken de dames nog steeds een VCD speler en moet ik de muziek terug omzetten naar een formaat dat die speler aankan. Een MP3 speler zou hiervoor zeker handiger zijn, ik demonstreerde dat al een keertje, maar het is voorlopig nog te modern en te technisch.


Downloaden

Een iPod en iTunes om legaal muziek te gaan verzamelen is wat mij betreft een brug te ver.
Er zijn echter meerdere mogelijkheden om legaal muziek te downloaden zowel tegen betaling als gratis.
Over de aspecten van illegaal downloaden lees je in de link en ieder doet daar mee wat hij wil.

De prijzen die ervoor gevraagd worden (en de kwaliteit die achteraf vaak blijkt) doen hier in Thailand vaak vermoeden dat cd’s, VCD’s (een in Thailand nog steeds erg populair formaat) en DVD’s niet steeds helemaal legaal geproduceerd werden.
Ook op gebied van illegaal downloaden zullen vele Thai het niet zo nauw nemen weet ik te moeten vermoeden.
Ik geef dus maar één link naar een pagina vanwaar je Thaise downloadbare muziek kan gaan verkennen.

11 opmerkingen:

Peter Stroo zei

Leuk stukje en ook behoorlijk herkenbaar. Al beginnen mijn herinneringen (vermoedelijk vanwege het leeftijdsverschil) bij de tweede radio. Schitterende dingen. Ik kan me herinneren dat ik er altijd gefascineerd door was. Nog niet eens vanwege de muziek, maar vanwege de techniek: al die gloeiende buizen... schitterend.

Daarna kwam natuurlijk Veronica en Mi Amigo.

Muziek is voor mij niet echt prio 1. Heb altijd al een geluidsinstallatie gehad die door iedereen meewarrig werd bekeken, maar voor mij altijd perfect voldeed. Volgens mij ben ik sinds mijn 14e nu aan mijn 4e installatie bezig. De meeste muziek komt bij mij van mijn pc.

In de auto luisterde ik veel naar cd's, maar de laatste jaren meer naar nieuwszenders als Radio1 (heel soms) en BNR (heel vaak). Als ik Zeeland ben staat vaak Studio Brussel of Radio Donna aan.

Ik heb me echt helemaal blauw gekocht aan cd's in de periode 1989 - 1994. Kocht er eigenlijk iedere week wel eentje bij een platenzaak die mijn smaak goed kende en me telkens een cd aanraadde van een band waar ik nog nooit van gehoord had. Heb dus een behoorlijk exotische verzameling.

De laatste jaren uiteraard niet aan de Thaise muziek kunnen ontkomen en tot mijn stomme verbazing vind ik het hele leuke muziek. Favorieten zijn toch wel Takatan Chonrada en Tai Oratai. Een band die in Europa ook heel makkelijk succesvol zou kunnen zijn is denk ik Da Endorphine.

En een iPod is voor mij zeker geen brug te ver. Heb inmiddels de 3-op-een-rij: iPod - iPad - en iPhone :-)

spieke zei

Lange reactie verdient een lang antwoord.

"Als ik Zeeland ben staat vaak Studio Brussel of Radio Donna aan."
Radio Donna is al een tijdje uit de ether en vervangen door MNM waarvan ik verder niets weet.

De Thaise artiesten die je noemt hoor je hier natuurlijk vaak via de radio kan ik na ff Googelen bevestigen, ik hoef de namen niet noodzakelijk te kennen wat goed klinkt klinkt goed.
Toch nog enkele namen uit een ander en misschien wat ruwer segment van de muziek zijn Tik Shiro, Bird Thongchai, Sek Loso en Carabao.

Ik lees regelmatig over je relatie met de "i's" van Apple en gaf je die voorzet graag cadeau :-)
Wat ik vooral bedoelde is dat ik geen muziek meer koop.
De enige keren dat ik muziek uit de verzameling op de computer beluister is wanneer het internet voor langere tijd uitvalt en dat komt gelukkig steeds minder voor.

Er duiken nog steeds nieuwe namen op in mijn geheugen en je zet Mi Amigo er terecht bij, ik moet die gaan noteren en bekijken of ik daar later nog wat mee doe.

Lutgartspoormans zei

Hey Marc,
Ik herinner mij de radio nog en ook de tefifon, speelde onze pa daar geen luiterspelen op af? Tanzen mit mir in den morgen kan ik me ook nog goed herinneren, ook ons moeke hoorde dat graag en zong steeds mee.
Vergeet toch niet de singeltjes die we bij bakker Spelters gingen halen met de Expo punten, weet je nog dat we daar soms hevige discussie over hadden?
Groetjes LUT

spieke zei

De Tefifon was Duits dus ik denk dat er eerder Duitse muziek op gespeeld werd maar ik weet het echt niet meer.
Dat ze dansten op Tanze mit mir in den Morgen kan ik me nog levendig voorstellen, dat ons moeke (ook) meezong niet echt.
Die singeltjes was ik echt vergeten, nu je er over begint kan ik me de broodzakken en zelfs de punten voor de geest halen.
Als we er discussies over hadden zal het wel over de keuze geweest zijn, echt herinneren doe ik het me niet. Ik herinner me wel dat we op de duur een flink pakje van die singels bij elkaar hadden maar ook dat het veelal covers waren en weinig originelen.
Ik ga in ieder geval weer een paar zaken en namen noteren, doet "Ring Ring" je nog aan iemand denken?

Lutgartspoormans zei

Ja natuurlijk de Ferre van de Muze in Antwerpen

Jillgoormans zei

amaaiamaai nen mens op pensioen. wel tof om lezen! ik kan me nog herinneren da gij mijn eerste lp cadeau hebt gedaan voor mijne kerst die van madonna titel who's that girl en de tweede ook voor mijn verj ultra top 40 heb ze nog alletwee.
op mijn werk kom ik soms nog zo'n oude radio's tegen.

Marc Spoormans zei

cc

Lutgart Spoormans zei

Hallo Marc, ik heb geprobeerd met facebook. Facebook en twitter is niet zo aan mij besteed, twitter gebruik ik helemaal niet en facebook zo maar eens af en toe.
Groetjes Lut

spieke zei

't Ziet er in ieder geval beter uit!
Facebook en Twitter komen later in deze reeks zeker nog aan bod.

michel zei

voor wie van nostaligie houd is er radio minerva heeft heel mooie muziek uit de oude doos en is online te beluisteren

spieke zei

En dat kan ook op radio nostalgie... maar neen dat is (nog) niet aan mij besteed.
Zoals verder nog zal blijken probeer ik, zei het vaak met wat vertraging, met de tijd mee te gaan.
Er is echter ook niets mis met af en toe eens achteromkijken en de "milestones" zestig jaar en pensioen waren de aanleiding tot deze reeks.

Een reactie posten