vrijdag 26 november 2010

Rijstoogst 2010 Evaluatie

Naar aanleiding van de opmerkingen/vragen in de vorige post een beetje meer over onze ervaring met het machinaal oogsten.
Laat me eerst een overzichtje maken van de verschillende bewerkingen bij de manuele en machinale oogst.

Bij manuele oogst krijg je eerst het snijden van de rijst, kiao khao.
Met een sikkel snijd men een handvol rijstsplanten en legt deze voorzichtig op de grond. Deze rijst die zodoende netjes in banen ligt krijgt enkele dagen de tijd om te drogen.
Volgende bewerking, als voorbereiding op de volgende stappen,  is het binden van de rijst in bussels, mat khao.
Daarna worden de bussels verzameld op een centrale plaats. De laatste jaren gebruikt men hiervoor meer en meer een "kwai lek" met aanhangwagen daar waar vroeger de bussels op een lange stok gespied werden en als een soort juk gedragen.
Nu is het tijd om de dorsmachine te laten komen en de opgezakte rijst naar de schuur te transporteren.
Gezien het onmogelijk is om alles zelf te doen worden bij alle bewerkingen loonwerkers ingezet de dorsmachine laat zich betalen met rijst a rato van 5 tot 6 procent van de opbrengst.
De 300 Baht die Videomaster als dagloon noemt is voor onze omgeving (bij mijn weten) nog niet gevraagd, wat ik hoor is 200 Baht per dag maar ook 100 Baht per 3 uur.
Je moet deze mensen ook van eten en drank voorzien en hier worden ze op dat gebied steeds veeleisender.
Familieleden die komen helpen verwachten/krijgen als bonus dan vaak ook nog een zak rijst en ik hoor dezer dagen dat een goed gevulde zak nieuwe kleefrijst toch zo'n 400 Baht waard is.

Zoals bleek uit de vorige berichten is er bij machinale oogst ook nog extra werk en dus ook extra kosten.
De beide machines die we gebruikten vragen 600 Baht/Rai als de rijst staat en 800 Baht/Rai als hij plat ligt.
Bij de eerste machine is een extra kost dat de zakken rijst van het veld naar een voertuig moeten gedragen worden, het transport naar huis gebeurde gratis met de wagen die de machine vervoert.
Bij de tweede machine betaal je 50 Baht extra per volle silo die van op het veld naar een voertuig moet gebracht worden en betaal je ook voor de pick-up die je inzet en de hulp bij het lossen.

Het uitspreiden en af en toe keren van de machinaal geoogste rijst om te drogen kan je wel zelf, bij het opnieuw in zakken scheppen en het opstapelen in de schuur is een handje hulp welkom wat dan ook weer kost.

Van het rijstveld "Phu Katae" dat een goede 4 Rai groot is hadden we 66 zakken droge rijst uit de 81 onmiddellijk na de oogst.
Van het rijstveld "lang ban" haalden we gedroogd 5 zakken kleefrijst en 55 zakken gewone rijst.
We kunnen beide oogsten als goed en boven het gemiddelde beschouwen. De totale opbrengst (aan rijst) lag dit jaar ongeveer 13% hoger dan vorig jaar en dat is met het experimenteren en het vele pompen toch wel goed nieuws.
Ik heb in 2009 en 2010 redelijk goed de kosten genoteerd en stel vast dat machinaal oogsten afgerond zo'n 40% goedkoper uitvalt dan met de hand oogsten.
Eerlijkheidhalve moet ik er wel aan toevoegen dat het rijstveld beneden vorig jaar nagenoeg helemaal plat lag en we dit jaar slechts 1 rai aan het verhoogde tarief dienden te betalen maar zo'n groot verschil gaat dit in de verhouding niet uitmaken.

Toch zijn de totale kosten gemaakt in 2010 nagenoeg gelijk aan die van 2009 en dat komt hoofdzakelijk door het aanvoeren van enkele wagens goede grond op Phu Katae, het vele pompen lang ban maar ook de aankoop van nieuwe zakken en nieuw gaas om de rijst op te drogen.
Hoe de totale kosten zich verhouden tot de opbrengst in geld gaan we pas volgend jaar uitmaken.
Als we dan rijst gaan verkopen kennen we de waarde en eens we rijst gaan pellen om zelf te eten kunnen we ook een raming maken van die waarde, als het goed is kom ik dus in 2011 nog eens terug op de oogst 2010.

3 opmerkingen:

Videomaster zei

Naar mijn idee is het machinaal goedkoper dan manueel werk. De loonkosten bij manueel werk lopen danig op maar het blijft niet daarbij.... aan eten en drinken worden eveneens steeds hogere eisen gesteld... zeker wanneer een farang in het spel is.

Zelfs indien het de kosten gelijk zouden oplopen, is het nog steeds minder arbeidsintensief. Of sociaal gezien iedereen er dan gelukkig mee zou zijn is dan weer een andere zaak... minder werkgelegenheid voor de loonwerkers.

In Khon Kaen zien we met regelmaat van de klok machines aan het werk, in onze rijstvelden te Chum Phae staan ze blijkbaar nog een paar jaar achter.

"Schoenmaker blijf bij je leest". Ik blijf het met interesse, maar toch van op afstand volgen.

Unknown zei

Het is inderdaad zo dat velen denken dat wanneer er een farang in de buurt is ze (nog) veeleisender mogen zijn.
Ze beseffen blijkbaar (nog) niet dat er nu keuzemogelijkheid is en dat, althans deze farang, ook bij gelijke of zelfs wat hogere kost voor de machine zal kiezen net vanwege die hogere eisen tegenover hem.

Naar wat ik hoor kosten de oogstmachines meer dan een miljoen Baht en het tempo waaraan er bijkomen zal dus niet al te hoog liggen.
De gewijzigde verhouding in vraag en aanbod naar loonwerk zal hopelijk maken dat er daar terug redelijker eisen gesteld worden, maar dat blijft af te wachten.

Videomaster zei

Naar mijn idee is het machinaal goedkoper dan manueel werk. De loonkosten bij manueel werk lopen danig op maar het blijft niet daarbij.... aan eten en drinken worden eveneens steeds hogere eisen gesteld... zeker wanneer een farang in het spel is.

Zelfs indien het de kosten gelijk zouden oplopen, is het nog steeds minder arbeidsintensief. Of sociaal gezien iedereen er dan gelukkig mee zou zijn is dan weer een andere zaak... minder werkgelegenheid voor de loonwerkers.

In Khon Kaen zien we met regelmaat van de klok machines aan het werk, in onze rijstvelden te Chum Phae staan ze blijkbaar nog een paar jaar achter.

"Schoenmaker blijf bij je leest". Ik blijf het met interesse, maar toch van op afstand volgen.

Een reactie posten